De eerste baan
Wanneer een kind 14 – 15 jaar wordt, breekt het moment aan om de eerste stappen
op de arbeidsmarkt te zetten. Een krantenwijk, afwassen bij een restaurant of
vakkenvullen bij een van de grote supermarktketens. Werken betekent geld en dat
is iets waar elke jongere onbegrensd behoefte aan heeft. En daarnaast leer je
samenwerken met collega’s van allerlei pluimage, omgaan met een baas die niet
altijd even geduldig of redelijk is, verantwoordelijkheid nemen enz. enz. Al
met al geen slecht idee dus, dat eerste (vakantie)baantje.
Voordat er echter gewerkt kan worden, moet er een hoop
administratie afgehandeld worden. Je nieuwe werkgever vraagt of je voorafgaand
aan je eerste werkdag een kopie van je legitimatiebewijs mee wilt nemen. Dan
kun je meteen even een loonheffingsverklaring invullen en je
arbeidsovereenkomst ondertekenen. Tegen de tijd dat de werkgever is
uitgesproken staan de zweetdruppels op je voorhoofd: Welk bewijs moet je meenemen? Mag iedereen
zomaar een kopie daarvan hebben? En een loonheffingsverklaring? Nooit van
gehoord. En dan die arbeidsovereenkomst…. Wat staat daar nou eigenlijk in en
klopt het allemaal? Nou ja, het zal wel..
Weet ik veel!
Als moeder van drie werkende kinderen hoor en zie ik van alles voorbij
komen. En vooral drie kinderen die nooit nadenken over wat ze nou eigenlijk
iedere maand aan loon ontvangen “want het zal allemaal wel goed zijn toch?”. Op
mijn vragen of ze het arbeidscontract überhaupt wel gelezen hebben, of de
uitbetaalde uren wel kloppen met de uren die ze gewerkt hebben en belangrijker
nog, of ze wel het uurloon ontvangen waar ze recht op hebben wordt alleen maar geïrriteerd
gereageerd. Hoe moeten zij dat nou weten?! En eigenlijk is dat een zeer
terechte vraag.
Want hoe moeten ze dat nou weten? Op de middelbare school
wordt er niet of nauwelijks aandacht besteed aan dit soort zaken. Een gemiste
kans vind ik dat, want iedere leerling krijgt hier vroeg of laat mee te maken.
Waarom niet één of twee lessen maatschappijleer besteden aan deze onderwerpen?
Maatschappijleer is tenslotte een vak dat bedoeld is om de leerling voor te
bereiden op het burger- en daarmee ook op het werknemerschap. Bovendien is het een
vak dat door de meeste leerlingen wordt gevolgd. Maak er een interactieve
workshop van. Laat ze hun loonstrookje meenemen en controleer gezamenlijk of
alles goed is uitgevoerd. Natuurlijk met weglating van alle persoonlijke
gegevens in het kader van de AVG. Een onderwerp waar ze ook van op de hoogte
zouden moeten zijn. Bespreek het nut van roosters en van het bijhouden van je
uren. Als docent doe je dit ook voor je eigen inkomen, dus waarom zou je dit je
leerlingen onthouden.
En ook ouders laten hier wel wat liggen. Los van het feit
dat niet iedere ouder op de hoogte is van de ins en outs van de personeels- en
salarisadministratie, kent men ook niet altijd de rechten en plichten die je
als werknemer hebt. En hoe moet je dan je kind begeleiden als je zelf niet op
de hoogte bent?
Wist u dat…
Laten we eens de proef op de som nemen: bent u bekend met onderwerpen als T-formulier,
loonheffingskorting, het oproepcontract met uitgestelde prestatieplicht? En
kunt u antwoord geven op vragen als:
-Wat verdient u per uur en hoe wordt dit uurloon
berekend?
-Heeft uw werkgever een cao en zo ja welke? En
komt uw salaris overeen met de salaristabel?
-Wanneer heeft u recht op uw volgende loonsverhoging?
-Krijgt u vakantiegeld uitbetaald over uw
uitbetaalde vakantiedagen en extra gewerkte uren?
Hulplijn
Ik denk dat we kunnen vaststellen dat er nog wel wat te leren valt. Dus ouders,
bestudeer uw eigen loonstrook eens nauwkeurig en stel uw werkgever alle vragen
die u heeft. Zodat u daarna samen met uw kinderen naar hun loonstrook en
arbeidscontract kunt kijken. En docenten, ik begrijp dat de verplichte lesstof
weinig ruimte laat voor extra onderwerpen maar ik hoop dat u wilt overwegen hier
een uitzondering voor te maken. En mocht u hulp nodig hebben dan kunt u mij of
mijn collega Jordi van Lienden bereiken via onze website www.avlsalaris.nl
. Want hoe mooi zou het zijn als de volgende
lichting jonge werknemers volledig voorbereid bij de werkgever op de stoep staat!
